20 lat cyfryzacji Polski – relacja ze spotkania

W dniu 19 listopada gościem Instytutu był Grzegorz Zajączkowski. Spotkanie odbywało się w dniu expose premiera Morawieckiego. Była więc okazja do poruszenia również tematów bieżących tym bardziej, że  nasz gość zaangażowany jest aktualnie  w prace Ministerstwa Cyfryzacji.

Ze strony Instytutu spotkanie prowadził Jakub Rutkowski, który zaczął od pytania w jaki sposób prelegent znalazł się w sferach rządowych. Ta długa historia zaczęła się od czasów szkolnych i grupy fanatyków komputerowych, którzy już w latach 80 tych żyli w wirtualnym świecie, programując pierwsze gry, tworząc muzykę , grafikę, sztukę. Co rok spotykali się na nieformalnych zjazdach fanatycy komputerowi nie tylko z Polski ale praktycznie z całej Europy. Pierwsza styczność ze światem polityki nastąpiła z okazji zleceń na wykonanie stron internetowych dla powstających wówczas portali m.in. ONZ i UNICEF. Od 1998r p. Grzegorz zajmował się zastosowaniami technologii informatycznych w edukacji, rozwoju społeczeństwa obywatelskiego oraz popularyzacji dziedzictwa kulturowego. W 1999r  trafił do zespołu rządowego informatyzacji kraju współpracując m.in. z Piotrem Woźnym i Anną Streżyńską.

Po wstępie odnoszącym się do „drogi życiowej”  cały wykład został poświęcony historii kolejnych dokumentów rządowych i ich realizacji. Z ciekawostek należałoby wymienić datę, którą można łączyć z pierwszymi działaniami dotyczącymi informatyzacji – rok 1967r,  w którym milicja obywatelska zaczęła domagać się stworzenia rejestrów umożliwiających sprawniejsza kontrolę ludności. Rejestr taki powstał dopiero w 1977r. Kolejna ciekawostka – informatycy, którzy go wykonali zostali objęci ustawą dezubekizacyjnę (do dziś nie są z tego zadowoleni).

W latach 90-tych powstawało szereg dokumentów i rekomendacji. Zmieniały się instytucje odpowiedzialne za informatyzację kraju (KBN, Min. Łączności). W 2001 powstała pierwsza strategia „ePolska 2001” przewidująca rozwijanie infrastruktury sieciowej, inwestowanie w kompetencje ludzi (zwłaszcza starszych), zastosowania biznesowe i rozwój telefonii i telewizji cyfrowej. Jak wiadomo radiofonii cyfrowej nie mamy do dziś, a i pozostałe cele są cały czas aktualne.

Z perspektywy czasu prelegent, który był współautorem strategii, uważa za poważny błąd brak określenia wskaźników pozwalających ocenić jak strategia wcielana jest w życie. Kolejne ekipy polityczne tworzyły kolejne dokumenty. Ciekawe, pragmatyczne podejście zaprezentowała ekipa „lewą marsz”. Nowy szef zapytał osoby zajmujące się informatyzacją co chcieliby zrobić. Tak zaczęła się na większą skalę informatyzacja szkół, bibliotek  jak również  budowa repozytorium Polska Biblioteka Internetowa (obecnie POLONA).

W 2006 r działalność w zakresie informatyzacji kraju została skontrolowana przez NIK. Raport nie pozostawił suchej nitki  na działaniach rządów w tym zakresie. Trzeba jednak podkreślić, że sektor informatyzacji został stosunkowo dobrze przygotowany do absorpcji środków unijnych i bardzo na przestrzeni ostatnich lat się rozwinął. Ilustracją tego są pomiary dotyczące wykorzystywania publicznych zasobów cyfrowych. Portal obywatel.gov.pl  miał np. w roku 2016 2,5 mln odsłon/rok a obecnie ma ich ok 15 mln/rok. Publiczne zasoby  cały czas rosną i coraz więcej korzystamy z e-usług a nie z samych rejestrów. Największy przyrost ilości użytkowników e-usług zawdzięczamy programowi 500+. Trzeba podkreślić, że powszechność tej usługi była możliwa dzięki infrastrukturze banków, która jest odpowiedzialna za ponad 50% użytkowanych profili zaufanych.

Na czym skupiają się obecnie prace w zakresie informatyzacji kraju? W zakresie usług – integracja (np. rejestracja urodzin dziecka automatycznie uruchamia 500+) i uzupełnianie usług (np. prawo jazdy w CEPIK). Istotnym elementem jest też rozwiązanie sprawy doręczeń elektronicznych. W zakresie infrastruktury to przede wszystkim wdrożenie sieci 5G i chmury publicznej.

Na koniec dwa ciekawe pytania, które padły podczas spotkania:

1. Czy „Lider Cyfryzacji” Komisji Europejskiej dla Polski uważa za bezpieczne wprowadzenie głosowania przez Internet  ?

prawidłowa odpowiedź –  litery pierwszego akapitu 3,6,20(sta)

2. Jaki jest największy portal randkowy dla osób 60+ ?

prawidłowa odpowiedź –litery z czwartego akapitu 9,3,21,7,23,15,1,3,21,17(sta)

 

Grzegorz Zajączkowski – inżynier, programista, animator społeczny oraz koordynator projektów obszaru rozwoju społeczeństwa informacyjnego.. W 2001 współautor strategii „ePolska 2001”, współautor wielu strategii regionalnych rozwoju regionalnego w obszarze budowy społeczeństwa informacyjnego oraz e-edukacji.  Był współautorem pierwszej strategii « ePolska 2001 ». Od 2008 współpracuje z wieloma instytucjami rządowymi jako doradca i koordynator projektów (Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Spraw Zagranicznych i inne). Współautor pierwszego systemowego repozytorium otwartych zasobów edukacyjnych dla Polonii „Włącz Polskę”, główny inżynier projektu szkoły wirtualnego dla uczniów migrujących „Otwarta Szkoła”. W latach 2014-2017 data manager programu OECD „PISA Study”

Od 2016 do 2018 roku doradca gabinetu politycznego Ministra Cyfryzacji Anny Streżyńskiej gdzie zajmował się między innymi projektami widok.gov.pl (analizą danych użyteczności systemów rządowych za pomocą systemów wielkich danych) oraz Kronik@ (semantyczne repozytorium zasobów kultury i nauki). Od września 2017 mianowany „Liderem Cyfryzacji” Komisji Europejskiej (Digital Champion for Poland).